Instytut jest jednostką naukowo-badawczą i wdrożeniową o blisko 60-letniej tradycji. Oddziały Instytutu: Oddział Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach, Oddział Szkła i Materiałów Budowlanych w Krakowie, Oddział Betonów w Warszawie i Oddział Inżynierii Materiałowej, Procesowej i Środowiska w Opolu.
Misją Instytutu jest współudział w realizacji strategii rozwoju gospodarki poprzez opracowywanie i wdrażanie zaawansowanych technik materiałowych w dziedzinie ceramiki, szkła, materiałów ogniotrwałych i budowlanych. Instytut jest jednostką notyfikowaną Unii Europejskiej Nr 1487 oraz Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ Nr E 20/F w zakresie badań homologacyjnych szyb samochodowych.
Obszary działalności:
• szkła i tworzywa ceramiczne, w tym materiały nanostrukturalne i gradientowe oraz kompozyty ceramiczne (ceramika-metal) o zróżnicowanych właściwościach fizyko-chemicznych,
• środki zdobnicze (pigmenty, emalie, farby),
• biomateriały w tym bioszkła, implanty i cementy ceramiczne dla medycyny,
• ceramiczne tworzywa do zastosowań specjalnych,
• racjonalizacja gospodarki surowcowej i paliw odpadowych w przemyśle materiałów budowlanych,
• nowoczesne, proekologiczne i energooszczędne techniki i technologie,
• badania w laboratoriach akredytowanych,
• certyfikacja wyrobów, zakładowej kontroli produkcji i systemów zarządzania jakością.
Instytut jest posiadaczem pierwszego w Polsce urządzenia (HIP – Hot Isostatic Press), pozwalającego na wytwarzanie zaawansowanych materiałów ceramicznych w warunkach wysokiego ciśnienia gazów obojętnych do 3000 barów i temperatury 2000°C.